Упрощенная HTML-версия
қырсыға сөйлейтiнi бар. Сол мiнезiн бiлетiн Алмашкүл ондайда мұның бетiне жел боп
тимей, ыңғайына қарай жығыла салады. Тек соңғы кездерi балалары азамат болғасын
барып, ара-тұра мұны қайырып тастайтын боп жүр. Бiрақ Тiлемiс онысын кек демейдi.
Ендi кәрi қойдың жасындай жасы қалғанда отбасының берекесiн алғысы келмейдi.
Анда-санда қолындағы келiнi бұртаңдап қалғанда, аздап өкiнiп қояды. Ана жылы
Елекеш Күлжамашты алам дегенде: «Балам, бұлар iш пыстаны iшiнде жатқан қатты
түқым едi. Момын бiздi басынып кетер. Лажы болса, өзiмiзбен терезесi тең бiр жердi
қолайласайшы», — деген-дi. Бiрақ баласы өз дегенiнен қайтпады. Содан кейiн бұл
жұмған аузын ашқан емес. Ара-тұра құдасы Жұман келгенде, одан-бұдан қашыртып
әңгiме айтып отырғанында, жақтырмай, бiр iлiп қалады. Одан арыға бармайды. Сақал-
шашы қудай болғанда кейiнгiнiң iсiне араласып несi бар деп, ара-тұра құдасын
сөкеттеп қояды. Өзi мына тиыш тiрлiгiне, немерелерiн сүйгенiне мәз. Кәзiрде де ол қара
домалақтарды айналып отырып: «Иә, алла, өз жөнiңдi бере гөр», — деп шүкiршiлiк етiп
қойды.
25
Набат Майнақ екеуi күрiштiктi аралап шықты. Жығылып қалған салы тұсына кеп,
атыздарды ақаба судан тазартты. Майнаққа жығылған салы бойын тiктегенше суарма
деп қатал тапсырды. Сосын бас арықтың бойымен жүрiп отырып, дария жаңасындағы
бiр түп жиденiң жарытымсыз көлеңкесiне кеп тiзе бүктi. Тершiген бетiн орамалымен
сүртiп, қасында не iстеудiң ретiн таба алмай сексиiп тұрған Майнаққа:
— Әй, отырсайшы, — дедi дөрекi үнмен.
Майнақ ләм-мим демей, ыржаң етiп, қасындағы бiр түйiртпекке отыра кеттi.
«Мынаның есi сау ма?» — деп, Набат оған таңырқай қарады. Оның болбыраған
бетiнен не қымсынудың, не арланудың еш белгiсiн таба алмай, бiр сәт неше түрлi ойға
батты. Iшiнен, жiгiттiң қасқыр болғанына не жетсiн, деп қойды. Мына Майнақ
бұлардан мектептi бiрер жыл бұрын бiтiрдi. Содан берi клубта жеңiл-желпi жұмыс iстеп
жүр. Шешесi Мамық әбден қартайған. Ана жылы мұны әскерге алатын болған кезде
шешесi аудан асып, жылап-сықтап, жалғыз баласын сол мiндетiнен сұрап алып қалған.
Одан берi де бiрнеше жылдың жүзi болды. Бiрақ Майнақ бiреуге келiншек түсiрмедi.
Шешесi Мамық кемпiр бұған бiр шөпжелкенi босағамнан аттатып, қолымды ұзарт деп
қақсағалы қашан. Оны тыңдап жатқан Майнақ жок. Мұндай болбыр жiгiтке сән-
салтанатын құрып, қанға тойған тазыдай сылаңдап шыға келген қыз-қырқын көз қырын
да салмайды. Оларға қырындап, үйiрсектеп сөз айтуға бұның қыры жоқ. Қашан көрсең
де iшiмдегiнi өзiң тап деп, тұнжырап отырғаны. Ынжық, дедi Набат iшiнен. Сосын:
«Апырмау, осы Майнақ неге жасық?» — дедi. Ол неге көкiрегiне бiр қап жел толып
жүрмейдi? Неге кеудесiн көтермейдi? Кеуде жоқ жерде адамның өз төбесiнде кiм
көрiнгендi секiртпес қасиетi бола қоя ма? Кейбiреу бiлiмге, парасатқа кенелiп, өмiрдiң
жықпылын тереңнен бiлiп, кеудесiн шындап керу орнына, маңдайына жазылған азын-
аулақ нәпақасын мақтан тұтып, ештеңеге өтiмсiз қазақы көкiрегiн кередi. Шiркiн, iрiлiк
деп мына Елекештiң мiнезiн айт. Көкiрегi талыстай. Қызға, әсiресе, директордың
омыраулы ожар мiнезi ұнайды. Кейде осы бiр адамның мұны өз ықтиярына ерiксiз
игерiп алатынын, кiм-кiмдi де қармаған уысынан шығармайтынын зайыр аңғарғандай
болады. Мұны да сүйттi. Жылан арбаған торғайдай етiп аяқ-қолын шырмап алды да, өз
дегенiне көндiре бердi. Бұған дейiн... ол Жеңiсбекпен кеуiл қосқан-ды. Бiрнеше рет
киноға да барған. Өзара ашық хат та сыйласқан. Бiрақ жылпос жiгiт сөзiнде тұрмады.
Мектептi бiтiрмей жатып-ақ айнып кеттi. Оған себепкер әкесi Жұман екен деп бұл
кейiн естiген. Ести сала, қатты ызаланған. Түнiмен құс жастықты бауырына басып,
ызақорлығы ұстап, мұның ақ кеуiлiн табан асты еткен жас жiгiттен қалайда өш алудың
ретiн ойластырған. Ақыры оның жездесi Елекешпен жең ұшынан жалғасты. Әуелгiде