Упрощенная HTML-версия
— Әбеке, кешiрiңiз!
— Жоқ, болмайды. Менiң басым екеу емес. Қалаға барып, бiреу-мiреудi жазым етiп
жүрсең, сен үшiн жауап бере алмайым!
Әбду кешке дейiн он шақты машинадан кiнәрат тауып, барлығының қызыл
кiтапшаларын бөксесiнде салақтаған портфелiне басып ап, ауылға қайтты. Бұйымтайын
үйге тастап, дүкенге тартты. Тырылдағын қара талдың көлеңкесiне қойып, дүкеннiң
жан-жағын шолды. Азық-түлiк сататын дүкеннiң ту сыртындағы темiр тормен
қоршалған, сыңсып тұрған бос бөшкелердiң арасынан әнеукүнi көзi шалып қалған бес-
алты май құйылған бөшкенi көрiп, әлденеге кеуiлденiп, iшке кiрдi. Қара Қадиша май
сатып жатыр екен. Соңғы бiр-екi жылдың беделiнде ауыл дүкенiне май түсудi қойған.
Шопандарға деп ауданнан бөлiнген сары майды Қадиша маргариндi ерiтiп,
араластырып, Жосалыдағы базарға апарып сатады. Әбду оны көптен бiлiп жүрген.
Кеше де екi-үш жiгiттiң түн жамылып, жаңағы төрт-бес бөшкенi машинадан түсiрiп,
тор iшiне домалатып кiргiзiп жатқанын көрiп қалған. Әбду көлденең жұртты қаға-маға
Қадишаға жақындап келдi. Сатушының амандасқанына ернiн жыбырлатты да қойды.
— Бұ не, май? — дедi Әбду түксиiп.
— Не май болсын, шiмiшкi май да, — дедi Қадиша жаратпай.
— Қашан түстi?
— Бiр жетi болды.
— Кәне фактурасы? — деп, Әбду алақанын жайды.
— Пәктөрi ме? Ол кеңседе ғой, — дедi Қадиша қипақтап.
— Өтiрiк айтпа, ол кеңседе де, сенде де жоқ.
— Жоғың қалай, қарағым, — деп Қадиша шақырайған көзiне күлкi шақырып,
жылмаңдай бастап едi, Әбду бiр-ақ кестi:
— Алып-сатарлық жасап жүрсiң. Бұл болмайды. — Ол жан-жағына қарады. — Өрт
сөндiретiндерiң қайда? Жоқ. Анау бiр қап мақта нағып тұр? Мынау құжынаған
шыбыны несi? Бұл гигиенаға жатпайды. Өрт шықса немен сөндiресiңдер? Бұл
болмайды. Кәне, дүкендi жап. Сосын кеше қолдан сатып алған бес бөшке майға ақт
жасаймыз, — деп, Әбду Қадишаны дедектете отырып, сыртқа қуып шықты. Дүкеннiң
құлпының үстiне айы мен күнiн бадырайта жазып, аяқ жағына бадырайта қол қойып,
тiлiктей қағазды кесе көлденең жапсырды. Құрақ ұшқан Қадишаға қолын бiр сермедi.
Сосын аяғын қаздаңдай басып, Зағипаның дүкенiне барды. Амандаспастан алақанын
жайды:
— Әкел пәктөрдi!
— Ненiң, қайным? — дедi Зағипа ыржиып.
— Кешегi кiлем мен гарнитурдың.
Ззғипа аяғын бипаздай басып барып, iшкi жақтан бiр буат қағазды әкеп қойды.
— Кiлемдi кiмдер алды? — дедi Әбду түксиiп.
— Қойшылар ғой.
— Гарнитурды ше?
— Қойшылар.
— Неге өтiрiк айтасың? — дедi Әбду даусын қатайтып. — Кiлемдi Жұман алды. Ал
гарнитур Мылтықбайдың үйiнде тұр. Мен мұны тиiстi орынға хабарлайым, — деп,
Әбду сыртқа шықты. Әлдене деп етегiне жабысқан Ззғипаның қолын қағып тастады.
Қас қарая Әбду өз есiгiнiң жәйiмен тықылдағанын естiп, күлiмсiреп қойды. Аздан
соң iшке аяғының ұшынан басып бiреу кiрдi. Одан кейiн екiншi бiреу тықылдатты.
Сосын үшiншi, төртiншi... бәрi тық-тық еткiзедi.
Осы ойына түскенде өзiне-өзi iшпей-жемей ырза боп кеткен Әбду өзiне қарамай
кетiп бара жатқан Мылтықбайдың соңынан жүгiрдi. Келе оның шалғайына жармасты:
— Әй, тоқта,— дедi.
— Не? — дедi Мылтықбай бұған одырая қарап.
— Әй, сен гарнитур алыпсың қой! Оны қашан жуасың?