Упрощенная HTML-версия
төрт елi қақпақ деген, ә! Мынау одан сәл-пәл кiшi екен. Төрт елiң, шамасы, бұдан да
үлкен болды-ау, ә?
Тоқшылық қақпақты алып, сыртқа шықты. Радиатордың аузын тас қып бекiттi.
Машинасын айдап, кеңсе жанына келдi. Есiк алдында темекi шегiп тұрған Жеңiсбектi
көрiп, кабинадан түсiп, қасына жете бере тоқтады. Жеңiсбек сәндене киiнiптi.
Алабажақ көйлегiне жер-жаһанның аңы түгел жиналып, бас қосыпты. Балағы
далақтаған, бөксе жағы бұлтиған шалбарын тартып қалсаң, мықынынан төмен
сыпырылып түсетiндей.
— Сенi... осы... Набатты, — дедi ол ыржиып.
— Жәй әңгiме ғой.
— Өзiм де солай ойлап ем. — Жеңiсбек жерге шырт түкiрдi. — О қызды қой, — дей
берiп, жандарынан өтiп бара жатқан кассирдiң шаужайына жармаса кеттi. — Ағасы-ау,
сiздi күткенiме бақандай бiр сағат болды ғой. Кешегiге келiп ем. — Ол бұған қарап
көзiн бiр қысып, iшке кiрдi.
Тоқшылық Елекешке кiре берiп, секретарь келiншекпен сөйлесiп тұрған Нестайды
көрдi. Қыз бұған бiр түрлi жазғыра қарап, әрi бұрылып кеттi. «Мұнысы несi?» — деп,
Тоқшылық таңғалған қалпы есiктi аша бердi.
Елекеш күле қарсы алды. Мақаланы оқып шыққанын, талабының дұрыс екенiн
айтты. Сосын Бәйдештi Байқожаға жеткiзiп сал дедi.
Жолшыбай Бәйдеш бұған мойын бұрды:
— Сен осы... неге оқуға түспей жүрсiң?
— Түспей жүрген жоқпын, түсiрмей жүр, — дедi Тоқшылық қуланып.
— А-а, солай ма?
Әбду екi ортаға қыстырылды:
— Шынында, осы балаға обал боп жүр. Оқуы тым жақсы. Былай... демеп жiберетiн
кiсi болса, оқып кетедi. Мылтықбай ағасынан жұққан бiрдеме... — Ол мiңгiрлеп барып,
ашық терезеден сыртқа шырт түкiрдi.
Тоқшылық вокзалға жете бере тормозды басты. Қызылорда жақтан келiп тоқтаған
Ташкент—Москва жүрдек пойызына Бәйдештi мiнгiзiп жатып:
— Ал, әзiрге, Бәке, — дедi.
— Рахмет, қарағым. Кейiн хабарласамыз ғой?
— Оған не сөз бар.
34
Бәйдешке Набаттың үлкендердiң арасында өзiн еркiн ұстауы, суырыла сөйлеуi
ыңғайсыз көрiндi. Оны анада Алматыда үйiне келген Елекеш жиен қарындасым деген-
дi. Бұл одан еш күдiк алмаған.
Сол жолы емтихан мүлдем қатты болды. Ректордың өзi емтихан кезiнде тосыннан
кiрiп келедi де, жауап берiп отырған баланың сөзiн өз құлағымен тыңдап боп, ал ендi
қандай баға қоясыңдар деп, мұғалiмдерге сынай отырып алады. Соны көрiп, Бәйдештiң
мазасы қашты. Алдын ала Елекешке кеп:
— Жағдай солай. Егер сәтi болмай қалса, өкпелемейсiң, — деген-дi.
Елекеш алтын тiстерiн көрсете күлiп:
— Ендi бiр ретiн тапсайшы, — деген.
— Тапқанда... өзi кеп отырып алса не iстейiм?
— Ендi... былай...
— Одан да баланың жақсылап дайындала бергенi жөн ғой.
— Әй қайдағы дайындық? Бар бiлгенi қара жұмыстың астында калды ғой. Оның
бiлетiнi, — деп, Елекеш көзi сығырая, сылқ-сылқ күлген.
Оған қосылып Бәйдеш те ерiксiз күлдi. Дегенмен осы арада басын ашып алғысы кеп: