Упрощенная HTML-версия
айтқан-ды. Ендi сол есiне түсiп, әлгi сары кiсiге жақтырмай қарап қойды. Өзiнiң
отырысы оспадарсыз екен. Өзi белiне дейiн жалаңаштанып алған. Қолтығының жүнi
дуда-дуда. Iшке кiрген қазақ әйелдерi соны көрiп, басқа жаққа қарай ығыстап кетедi.
Оның ойына бұл кiрiп-шығар да емес, өзiнiң түрiнде қожамсынған бiр өктемдiк бар. Ол
бұған қарамастан:
— Малға жайылым үшiн мұның бiр пұшпағы да жетедi ғой. Қалғанын кесiп ап,
капуста ексе, қалай шығар едi, ә?! — дедi.
— Оның мұнда шыға қоюы қиын, — дедi Бәйдеш әлденеге қитыға түсiп.
— Неге?
— Су жоқ.
— Су? Оны бұрып әкелу оңай емес пе?
Сол арада арғы жақта отырған, жалпақ бас, көзiнiң алды күлтiлдеген бiр қара кiсi
бұлар жаққа мойнын бұрып:
— Сiздiң айтып отырғаныңыз дұрыс, — дедi лып ете түсiп. — Мен өзiм су
маманымын. Бiздiң институтта сол жағы қатты ойластырылып жатыр. Болашақта бұл
араға Сiбiр өзендерi бұрып әкелiнедi. Сосын су деген көп болады.
Бәйдештiң осындай әңгiменi естiгенiне көп болған. Соған қай кезде де күдiктене
қарайтын. Кәзiрде де әлгi кiсiнiң жүзiне сенбей көз тастап қойып:
— Олай болатыны рас та шығар. Бiрақ, менiң ойымша, үйтiп қыруар қаржыны
шығындағанша, осы дарияны баяғы қалпында ұстап тұруға күш салса кәйтедi? Ол
Сiбiрдiң суы келем дегенше, бұл ғасырдың аяғы да болады. Оған дейiн ол өзi... былай...
Сонда деймiн-ау, мына жердi жайлап отырған ел қалай күн көредi? — дедi.
— Қалайы несi? Кәдiмгiдей де, — дедi әлгi кiсi ырқылдай күлiп. Сүйттi де жуан
қолымен шеңбiрек атып кеткен қарнын құшақтап отырды.
— Сол өзiңiз осы арада бiр ай тұрып көрсеңiз едi, — дедi Бәйдеш қынжылып.
— Бiз ендi... ондай сыннан баяғыда өткенбiз. Менiң айтайын дегенiм, бүйтiп сары
уайымға салына беруге болмайды. Жiгер керек, жолдас, жiгер! — деп ол қарқ-қарқ
күлдi. — Мол су осы жерге келгесiн, бұл өлке гүл жайнайды. Мына бос жатқан далада
мақта егетiн совхоздар орнайды...
— Тоқтаңыз, — дедi Бәйдеш. — Менiң таңғалатыным, сол совхоздарды былайша...
нетiп-ақ мына далаға орнатуға болмай ма? Бiрдi бар қылу үшiн екiншiнi жоқ етудiң не
керегi бар?
— Ол ендi... бiзге қатысты емес. — Әлгi кiсi жымиды. — Москвада, Алматыда
отырған үлкен-үлкен ғалымдар осы мәселенi түбегейлi ойластырған, — дедi әлгi кiсi
кенет сабырлы тартып. Сосын қолындағы журналға көз тастап, әрi қарай бұрылып
кеттi.
Сары кiсi екеуiнiң сөзiн түсiнбесе де, өз-өзiнен ыржиып отырған-ды. Бұл берi
бұрылғасын:
— Алматыға қонаққа барып едiм, қала маған қатты ұнады. Онда iнiм тұрады. Сонда
үлкен бiр завод ашылып, жұмысшы жетiспей, iнiмдi арнайы шақырып әкеткен.
Мамандығы — токарь. Орталықтан үш бөлмелi үй алған. Сол анада маған хат жазып:
«Келiп көр. Ұнаса, көшiп келесiң. Бұл жақта үйдi бiрiншi кезекте аласың», — деген.
Келсем, шынында да, айтқаны рас екен. Дүкендерде ет те, нан да толып тұр. Бұл
деген… өзi, — деп, әлгi кiсi жымиып қойды.
— Ендi... Көшiп келетiн шығарсыз?
— Әрине. Заводтың басшыларымен келiсiп кеттiм. Прописка дайын. Үш айдан кейiн
пәтер беремiз дейдi. Ендi... Ресейге барып, үйiмдi көшiрiп әкелем.
— Дұрыс екен.
— Алматы дегенiңiз интернационал қала екен. Онда қаншама ұлт тұрады десеңiзшi!
Жүзден асады! Ана… Өзбекстан мен Кавказды қой. Ал мұнда нағыз социализм
орнаған. Солтүстiктегi облыстарда да осындай жағдай дейдi. Мiне, нағыз достық!
— Ендi бiз... сондай, бауырмалмыз ғой, — дедi Бәйдеш күлiмсiреп.