Упрощенная HTML-версия
жатыр. Тозаңдап жинап, батпандап дәулет құру мәттақам кiсiге түк те емес. Тек мұны
ара-тұра қинайтыны — ана бiр жылы Досбергеннiң айтқан сөзiн естiгенi. Оны бiлмеген
болу ол кездерге жат едi. Уәкiл үйiне қонып отырып, одан-бұдан сөз қашырып, сыр
тартса, тiлдiң тиегi өздiгiнен ағытылып кетпей ме? Әрине, оны Жұман есеппен
ағытады. Мұны одан басқа мазалайтын нәсте жоқ. Өз шаруасына iшпей-жемей ырза.
Анда-санда Кәмпит есiне түсiп, аздап қынжылатыны бар. Ондайда өзгелерден татқан
нәпақасы есiне түсiп: «Бұл ұрғашыны ғой. Пұлы бар кiсi биенiң не сұлуын сатып та
алады, тартып та алады. Сосын қалаған жағыңа мiнiп бара бер», — деп таңғалып, басын
шайқайды.
Жұман азанда шәй үстiнде қызына қарап:
— Әзiрге аузыңа берiк бол, — дедi.
Ол түске таман Тiлемiске келдi. Алыстан орағыта сөз тастап, бiр әңгiменiң келе
жағында:
— Жастықта не болмайды? Қылпып тұрған ұстараның қызып кетiп алып түспейтiнi
бар ма? Дегенмен қолыңа қару тигенде, аса сақ болған жөн. Әйтпесе қиын, — деп
жөткiрiнiп қойды. — Ана балаңа айтып қой. Қас бар, дос бар дегендей. Кiмнiң дүшпан,
кiмнiң дос екенiн аңғаратын уағы жеткен жоқ па? Әлден жаман атын шығарса,
кележағын өзi қолдан тарылтпай ма? Атқа мiнген азаматқа тiлiк ендiнiң өзi тiленетiн
әдетi емес пе? Балаға сол жағына сақ болсын де.
Тiлемiс сұп-сұр боп кеттi.
— Не дейдi?
— Ендi... былай... — Жұман осы айтқаным да жетедi дегендей, артық сөз
шығындағысы келмей, екi иығын қиқаң еткiздi де қойды.
— Өзi... бұ не сөз? Құда, естiген әңгiмең болса, анықтап айтсайшы.
— Әй, оған уақыт қайда. Жел тұрмаса қамыс басы сыбдырламайды деген. Бiр жолға
бiлмей, балалық жасаған шығар. Тiлемiс-ау, — Жұман оның санынан басып қойды, —
мына әңгiме ұшынып, ауданға жетсе, балаңды оңдырмайды. Кәзiр күле кiрiп, күңiрене
шығатындар да жетедi ғой. Сондайдың бiрiне... өзiң... былай, оңаша сөйлесiп көр, ия
ма?
— Мақұл. Опырмай, мұндай да болады екен-ау, — дедi Тiлемiс сақалын тарамдап
отырып.
— Ана Бәйдеш ауылға қайтып соғар ма екен? — дедi Жұман оның сөзiн естiмегенге
салынып, аяқсыз қалдырып.
— Ояғын бiлмедiм.
— Е, дұрыс екен, — деп, Жұман орнынан тұрып жүре бердi. Дарбазадан шыға бере,
бiреу тартқылап, дәу шегенi суыра түскен тақтайды көрiп тоқтай қалды. Күлжамашқа
балға алдырып: — Қақпаға берiк бол, — деп әлгi тақтайды қайта суырылмастай етiп
мықтап қақты.
Түс кезiнде ол Жосалыдағы баласына телефон соқты:
— Сен осы... не ойлап жүрсiң, а?
— Не, не? — дедi ұлы тамақ астынан майдалап сөйлеп.
— Мына баланы қолпаштап жатсыңдар. Жалпы дұрыс қой. Бiрақ... ол... ертең
аузымызды айға қаратып кетпей ме?
— Оны... былай, ойланып...
— Бәрiнен де кеш болғаны жаман.
— Иә, иә.
— Асылы жаман иттi жетегiңе алмасаң, алдыңа түсiруге болмайды. Ол озып кетсе,
жетекте өзiң жүресiң. Соны... ойлап көршi. Ал, жақсы.
Жұман сосын Жеңiсбектi шақырып алды:
— Сен осы... қатарларыңды шақырсам деп пе ең?
— Иә.