Упрощенная HTML-версия
Кiсiге мойын бұруға мұршасы жоқ. Тоқшылық қосқа кеп, iшке кiрiп, керегеде iлулi
тұрған қолорағын ап, күнделiктi жұмыс iстеп жүрген жерiне келдi. Балғынбайдың
атызында бүгiн әйелi мен Нестай қатар түсiп, салы орып жүр. Қарт күрiшшi қолына жер
өлшейтiн аша таяғын алып, сонау дария жақтан берi қарай адымдап келедi. Шалдың
жүзi түнерiңкi. Басындағы айыр ақ қалпағының күнқағарының астынан көптi көрген екi
көзi қажып қарайды.
— Әкең қалай, бала? — дедi ол мұның қасына кеп тоқтап.
— Баяғы қалпы.
— Доғдырлар не дейдi?
— Не десiн? Айтып келген нәсте емес пе?
— Алла пақыр-ай! — деп Балғынбай аяушылық бiлдiрдi.— Осы пәле мүлдем
көбейiп кеттi ғой. Соның қашан емiн табар екен?
— Оны… кiм бiлiптi? — Тоқшылық екi иығын қиқаң еткiздi.
— Сонда... осыны зерттемей, әкедемнәуiктер не iстейдi?
— Зерттеп жатыр ғой. Бiрақ шипа болар ештеме таба алмай жүр.
— Е, солай де. — Балғынбай терiскейге қарап тұрып, қолын шошайтты. — Анаң
қара!
Терiскей жақтағы қоңыр төбелердiң ар жағынан гүр еткен қуатты дыбыс жаңғырыға
естiлiп, аппақ бiрдеме бауыры күнге шағылысып, жоғары көтерiле жөнелдi. Дем
арасында алақандай шарбы бұлтты тесiп өтiп, көз ұшында бұлдырап бара жатты. Дәл
осы кезде тыраулап келiп қалған бiр топ тырна талай заман бойы жеке жайлаған көк
аспанын бөтен табан таптағандай гүрiлдеген қорқынышты дыбыстан шошып, түзеген
қатары қиқы-жиқы боп, шаңқылдасып, жоғарылы-төмендi биберекет ұша бастады.
— Қап, — дедi Балғынбай аспанға қарап тұрып. — Он сегiз мың аламдағы мақұлық
қой.
— Тағы да қосмосқа кiсi ұшты-ау!
— Апырау, осы түспегiрiң жиiлеп кеттi ғой. Әне бiреулерiнiң әуеде жүргенiне көп
болды емес пе?
— Иә, бiраз боп қалды.
— Сонда... олар тамақ iшпей ме?
Тоқшылық күлдi:
— Неге iшпесiн. Кеменiң iшiнде бәрi бар ғой.
— Е солай де. Айналайын, Сәбет-ай, тiкеникасын өсiрдi ғой.
Тоқшылық алпамсадай Балғынбайдың жүзiне анықтап қарады. Кеше ашу үстiнде
шалдың қандай қайрат қылғанын көрiп едi, бүгiн оның пәтi бәсең. Не айтсаң да, аңқау
балаша елпiлдей бередi. Тоқшылық таңғалды. Сосын:
— Ақсақал, сiз неге осы көп өнiм ап, атақ шығармайсыз? — деп, орынсыздау сұрақ
қойды.
Балғынбай iрi ақ тiстерiн көрсете күлдi:
— Өй, ол маған қайда?!
— Неге... Үйтiп жүргендер...
— Ойбуй, әлi бала екенсiң ғой, — деп, Балғынбай қолын сiлтеп, жан қалтасынан
жарғағын ап, насыбай атты.
— Сонда қалай?
— Бала, саған оның не керегi бар?
— Сонда да.
— Ол былай... — Балғынбай екi ойлы боп тоқтады. — Қой, оның саған түкке де
кәжетi жоқ.
— Ақсақал, айтып қойыңыз. Бiлгеннiң зияны жоқ деген.
— Бiлгiң келсе, былай. Дәл жүз елу гектер жерге салы егесiң, оны жүз гектар жерден
өнiм алдым деп өткiзесiң. Ол үшiн... — келiсу керек.
— Ау, бұл алдау ғой?