Упрощенная HTML-версия
— Бұ не өзi, соншама алтын нәсте ме? — деп ажарлы әйел әр кiтапты бiр
аударыстырып көрдi. Сосын әр қайсысының сыртындағы бағасына қарап, шотқа қақты.
— Он жетi сом сексен тиын.
Тоқшылық ақшасын берiп, кiтаптарды сөмкесiне салды да, шаштаразға барды.
Өсiңкiреп кеткен шашын қысқалап қидырды. Сосын белбеу салмаса, мықынынан түсiп
қалардай боп тұрған ақ шалбарының далақтаған балағымен жердiң шаңын сыпыра
отырып, қалың табанды туфлиге сұға салған аяғын итiңдей басып, темiржолдың
вокзалына барды.
Ол сол күнi ауылға келгесiн, Балғынбайға көрген-бiлгенiн айтты да:
— Мынаның соңына қол қоя салыңыз, — дедi қиылып.
Балғынбай мұртын тарап отырып:
— Бала, менсiз-ақ жаза берсейшi, — дедi.
— Неге?
— Ендi сақал-шашым ағарғанда арыз жазсам, ел күлмей ме?
— Ақсақал-ау, бұл арыз емес қой.
— Ендi не? — дедi Балғынбай күле қарап.
— Бұл ма, бұл... — Тоқшылық мүдiрiп қалды. — Бұл... бұл... былайша айтқанда,
шындықты айтып жазған хат.
— Сен оны хат дейсiң, ал, басқалар оны арыз дейдi. Бала, әлден арызқой атың
жайылса, соңыра өзiңе жаман болады.
— Неге?
Балғынбай иығын қиқаң еткiздi.
Тоқшылық дихан шалдың хатқа қол қоймасын бiлдi. Сосын басқа бiр-екi кiсiге
жолығып, шаруасын айтып едi, олар жерден шыққан жiк көргендей, ат-тондарын ала
қашты. Сосын бұл кiжiнiп, Жықпылдың бергi ойымен аяңдап келе жатыр едi, арғы
жақтан дарылдаған дауыс естiлдi. Көзiн жыпылықтатып жiберiп қараса, бес-алты
қомбайн Жықпылдың арғы бетiне егiлген қалың салыны ора бастаған екен. Әсiресе,
бергi шеткi қызыл қомбайн әлден-ақ жұмысқа қызу кiрiсiп, дән толы бастарын ауырлап,
жерге иiлiп тұрған қалың салыны жусатып тастапты. Анадай жерде Набат жүр. Бұл
солай қарай қадам басты. Дәл осы кезде қарсы алдынан директордың машинасының
тұмсығы қайқаң етiп шыға келдi. Жеңiл газик зуылдаған қалпы егiстiң шетiне жете бере
тоқтай қалды. Сол екен, машинаның артынан шұбатылып ерiп келе жатқан ала шаң
бұрқырай кеп көлiк үстiн көмiп кеттi. Iштен бұрқыраған ақ шаңды қолымен желпiп,
Елекеш шықты. Жерге түсiсiмен ол жан-жағына көз салды. Кенет ол мұны көрiп қап,
әлденеге қолын бұлғап шақырды. Оған бармауды әбессiнiп, Тоқшылық аяңдаған қалпы
жақындап келдi. Директордың қабағы қату екен.
— Сен бала, жұмыстан сұранбай неге өз бетiңмен кетiп жүрсiң? — дедi Елекеш
ызбарланып.
Тоқшылық қырсыға түстi:
— Кетсем, шаруам болды.
— О нағылған шаруа? Әркiм бүйте берсе, мына егiстi кiм орады, ауданға кiм
тасиды? Аздап тәртiп дегендi түсiну керек шығар.
— Мен кетсем, өз бригадирiме айтып кеттiм.
— Балғынбайға ме?
— Иә.
— Онда, — дедi Елекеш ызбарланып. —Шақыр оны!
Майнақ Балғынбайды шақырып келдi.
— Ақсақал, — дедi Елекеш үңiн алдырмай. — Мына қарауыңыздағы баланы бетiмен
жiбергенiңiз не?
— Қайдам, қарағым, әкесi сырқаттанып жатқасын, босата қойып ем, — дедi
Балғынбай елпектеп. Шалдың бойында жаңағы сабыры мүлдем жоқ.
— Сонда сiзден де сұрамай кеткен бе?