Упрощенная HTML-версия
татқан сайын татсам деп ынтықты. Өзi де келе-келе машық алып, бұрынғы қыз
кезiндегi қысылғанын қойып, қуатты еркек бiр баппен қозғалған сайын, қапысын
тауып, бөксесiн көтерiп қап, қайтадан төмен түсiрiп, ұлы ырғақтың ыңғайына ерiп, ара-
арасында бұлталақтатып қойып, табиғат берген ұлы нәпсiнiң кәдiрiн ендi бiлгендей
тыпыршып бiтетiн. Кейде ол асығыстық ете бастаса, бұл оның белiнен қос қолдап ұстап
ап: «Ақырын! Ақырын!» — деп өз ыңғайына қарай көндiретiндi шығарды. Кейде
асығыстық бола қалғанда, бұл оны белiнен қапсыра құшақтап ап, жабыса түсiп,
бөксесiн көтерiп ап, тәнiне тыпыршыта енген ағзаны қайта шығармай, бiраз ұстап
тұрады да, бiраздан соң, оның қарқыны басылды-ау дегенде барып, бөксесiн ақырын-
ақырын қозғалтып, түршiкккен ағзаны қайтадан жiбiтiп, бiр ыңғайға келтiретiн едi.
Содан кейiн оның ентiге қимылдағанын қызықтағанадй, екi аяғын жоғары көтерiп
жiберiп, ыңырси сыбырлап: «Тағы да! Тағы да!» — дейтiн. Содан оны таң атқанша
дейiн жiбермейтiн. Ендi соның соңы...
Набат Майнақтан көзiн тайдырып әкеттi. Есiне әр түрлi нәрсе түстi. Рас, өмiр бойы
тапқаны тамағынан ауыспаған әкесiнiң шолақ дәулетiн ойлаған бұл қызметте жүрген
кiсiнiң абырайы мен қалтасына қызықты. Сүйтiп жүрiп, аяғының ауырлағанына
өкiнбей, қайта қуанды. Өз тәнiнен жаралған шаранамен әбiрейлi кiсiнiң басын
айналдырып алам деп ойлады. Қыз басымен әйелден ажырасқан адамның етегiнен
ұстағанды онша ар да көрмедi. «Басында бағы болса, жетедi», — деп өзiн-өзi жұбатты.
Бiрақ Елекеш бел шешетiн тұста былқ-сылқ етiп, бұл ойлаған жаққа қарай аттап аяқ
баспай қойды. Қайта ажары мен абыройын салып, жайылып жастық, салынып төсек
боп, әңгiме-қауғадан құтылғанша шыдай тұр деп мына Майнаққа қосақтап жiбердi. Со
жағдай жайлы ендi ойлап қараса... «Апырау, не деген ауышпын?» — дедi өзiне-өзi.
Кәзiр әңгiмеден қорыққан кiсi ертеңгi күнi тәуекел ете қояр ма екен? Сонда бұл оның
сөзiне қалайша сене қалды? Осы ол мұны алдап кеткен жоқ па? Қойшы, не көрiнiптi?
Қой, тоқтай тұр. Ақылға салып қарасаң, кәзiр жаман болса да, қосағың бар. Ертең
босансаң, мына босағада босанасың. Сонда ол жазықсыз шарананы ешкiмнiң мойнына
салық қыла алмайсың ғой. Оның шын әкесi едiм деп Елекеш өмiрi ашық айта алмайды.
Өз балам деп Майнақ және емiренбейдi. Сонда өзi жаңа шыққан жас көктей жайқалып
өсiп келе жатқан перзентiне қарап отырып, өкiнiшi көп жасырын махаббаты мен ақ
неке алдында жасаған күнәсiн еске алады. Өмiр бойы өз-өзiнен қуыстанып жүредi.
Сонда бұған кiм кiнәлi? Елекеш пе? Әрине, сол. Тоқта, бұл өзi солай ма? Егер сен мына
күйбеңi көп тiршiлiктiң жықпылын бiлдiм деп, қолдың кiрi тәрiздi дүнияға қызықпасаң,
өзiңнен анағырлым үлкен, тiс қаққан кiсiнiң ожар қолын омырауына жолатар ма едiң?
Сөз жоқ, жолатпас ең. Демек сен өмiрдiң жықпылын бiлдiм деп, бiлмегенсiң. Бiр
жықпылдың астарын ашып, ар жағында жатқан басқаша бiр жықпылдың барлығын
аңдамағансың. Әлде өмiр дейтiн шiркiн таусылмай ашыла берер мәңгiлiк жықпыл ма?
Набат күрсiндi. Сосын киiнiп сыртқа шықты да, самаурынға су құйып, оттығына
шөпшек салды. Оған жермай тамызып, шырпы тигiзiп, басы қақырайған керней кигiздi.
Сосын жақында көршi боп қонған Балғынбайдың қараүйi жағына көз тастап едi, бiр-
бiрiне әлдененi айтып, күлiсiп қойып, қолдасып, құдықтан су әкеле жатқан Тоқшылық
мен Нестайды көрiп, iшi өртенiп сала бердi. Кеше өзiмен бiрге оқыған жiгiттiң уысына
ендi қайтып түспесiн, қыз дәуренiнiң мамыр айындағы қызғалдақша тез ұшатынын,
соны өзi абайламай, жынды желге жұлдырып алғанын бiлiп, қапа болды. Сол екен,
көзiне ыссы жас кеп қалды. Бiрақ бiр қатал күш мұны ықтиярынан тыс Тоқшылыққа
қарсы қайрап салды. Оны өткенде қатты ызаланып, жұмысынан аластатқан өзi едi. Тағы
да қызғанышы өшпендiлiкке ұласып, iштей қалшылдап кеттi де, оларға бұдан әрi
қарауға дәтi жетпей, жалт бұрылды.
Шай iшкесiн, Майнақ машинасына мiнiп, орталыққа кеттi. Набат Жықпылға келдi.
Кеше бұл араға орақ түскен. Елекеш қомбайнның барлығын жауып жiберген. Бүгiн
жұмыс мүлдем қызып жатыр екен. Орақ қызығына түсiп кеткен қомбайншылар