Упрощенная HTML-версия
— Ал, кәне, жайғасып отыра бер, — дедi.
Бәйдеш шетел ұстасы соққан алқабел диванға отырды. Тақымы қара жерге үйренiп
қалған Әбду шынтағына көпшiктi мыжғылап жатуды қолай көрсе де, мына астанадан
келген қонақтың алдында ерсiлiк көрсетпейiн деп, шеттеу тұрған креслоға күмп ете
түстi де:
— Уһ, жаным-ай! — дедi. Iшiнен: «Мынаның бәрiн қайдан алған?» — деп, қызғанып
та қойды.
Iшке Тiлемiс пен кемпiрi келдi.
— Ал, мына үлкен кiсiлермен амандас.
Бәйдеш қол алысып боп, отырып жатқанда, Тiлемiс жанындағы үстелге құйрығын
басып:
— Ау, қай баласың? — дедi көзiн сығырайтып.
— Нұрғабылдың.
— Баяғы тiрәктiршi ме?
— Иә.
— Өйдәйт, заман-ай десейшi! Кеше ғана жалаңбұт жүгiрiп жүрген сендер жiгiт ағасы
болғасын не жорық? Сонда бiз кәртеймегенде кiм кәртейедi? — деп, Тiлемiс сақалын
салалап бiраз отырды. — Сонда әлгi Алматының өзiнде тұрасың ба?
— Иә, ақсақал.
— Қатын, бала-шағаң бар ма?
— Жолдасым ба? Бар. Екi кiшкенемiз мектепте оқиды.
— Е, дұрыс екен. Өзiңдi бiлемiз ғой. Ал жолдасыңның сүйегi қай ел?
— Қазақ қой.
— Жоқ, оны айтпайым. Руын сұрап отырым.
— Ақсақал, оның не керегi бар?
— Маған не керегi болсын. Әлде жолдастарыңның руын айтуға болмай ма? Әлде
тексiз...
— Көке, — дедi Елекеш қабағын шытып.
Шал оған қыңбады:
— Жолдасың не кәсiп қылады?
— Академияда iстейдi.
— Е, академнәуiк де. Жөн екен. Сонда жолдасың әкедемнәуiк болса, өзiң де көп
дөкейдiң бiрi шығарсың?
— Ондай емес. Былай, ғылым жағы, — дедi Бәйдеш бiр түрлi боп, қызарақтай түсiп.
— Сонда алымбысың? Баяғының көп оқыған көзi қарақты алым кiсiлерi басына
дағарадай ғып сәлде орап, белуарына жеткенше күйектей қып сақал қоюшы едi. Сенде
соның екеуi де жоқ. Сонда қандай iлiмнiң түбiн тауыстың?
— Тарих қой. — Бәйдеш шалға қалай түсiндiрерiн бiлмей ыңғайсызданды.
— Тарих? О не сонда шежiре ме?
— Fылым қой.
— Е, солай де. Ояғына бiздiң миымыз жете бермес. Сендердей емес, жасымызда
миқұрт болған қойдың миын көп жегенбiз. Дұр-рес, дұр-рес. Анда-санда осылайша елге
кеп, аунап-қунап кеткен де мақұл. Үй осы. Қысылып-қымтырылмай жайғаса бер. Бiз, —
деп, шал тозған жанарына қуақы ұшқын жүгiрiп, кемпiрiне қарап иек қақты, — мына
жолдасымыз екеумiз бала-шағаның жанында болайық.
Бәйдеш қып-қызыл боп кеттi. Елекештiң жүзi қара-күрең тартты. Әбду ыссы сорпа
iшкендей терши ыржалақтап, Бәйдештiң бетiне сынай қарап қапты. Шал мен кемпiр
шығып кеткесiн барып, қасындағы Бәйдештiң тақымын қысып:
— Қалай, шал састырды ма? — дедi.
— Үлкен кiсiлер ғой, — дедi Бәйдеш қызарған қалпынан арыла алмай.
— Ойбай, кәзiргi шалдарды қой, шетiнен өздерi… — дей берiп, Әбду Елекештiң
шытынған қабағын байқап, тiлiн тiстей қойды. — Мен Тiлекендi айтпайым. Осы