Упрощенная HTML-версия
ауылда басқа құтырған шалдар көп. Бiз баяғыда қалқоз құрдық, соғысқа қатыстық деп,
жер-көкке сыймай гүмпидi кеп! Құдды бәрiн мен үшiн iстегендей. Басымызға түссе, бiз
де сүйтемiз. Сол үшiн соншама далиюдың не кәжетi бар?
— Кiсi қартайғасын, құрметтi көбiрек дәметедi ғой, — дедi Бәйдеш қалтасынан
ормалын алып жатып.
— Иә, ол құрғырлар сүйтедi, — деп, Әбду тоқтай қалды да, майда жорғасына басты.
— Дұр-р-рес, бiз де елде жүрiп атырмыз. Сырттай дақпыртыңа қанықпыз. Бiзден де бiр
кiсi шығып, алаштың аузына iлiккенiне тiлектеспiз. Ана жылы кәндидат болды дегендi
естiгенде мына жаман құрдасыңның төбесi көкке бiр-ақ елi жетпей қалды. — Әбду бiр
саусағын кезей көрсеттi. — Өй, сол күнi бiр жудым-ау! Айтпақшы, осы сен неден
қорғадың, а?
— Көне замандағы Шығыс мәдениетiнiң тарихы жайлы. Фараби...
— Фараби дейсiң бе? Ойбай-ау, ол шалың мына Жосалының арғы түбiнде туған
дейдi ғой. Оның iлiмiн әлгi Тiлекендер жатқа соғады, — дедi Әбду әзiлдеп.
— Отырар шығар, — деп күлдi Бәйдеш.
— Қайдағы. Бұ қазақ жерiне тартпаса, iшi ауырады. Болмаса мына Қаратамыр
Әбдiнасырды сонау ит өлген жердегi шәһарда туып-өстi дер ме? Әй, бұ жұртқа не
болған, — деп қылжақтап, өзi Америкада отырғандай жорта қынжылып, басын шайқап-
шайқап қойды.
Бәйдеш күлдi де, артық тiс жарған жоқ.
Әбду тағы да қыбыжықтап, Бәйдештi тiзесiнен түрттi:
— Кәзiр бiр үй болғасын, бiр кәндидат керек деп айтып жүр ғой. Менiңше, осының
ауыз жарымас бiрдеме емес пе? Кәзiр екiнiң бiрi кәндидат. Асылы, қолдан келiп жатса,
сол доктор болғанға iждеме жетпейдi-ау. Ал ендi докторлық қашан?
— Көп ұзамас.
— Зерттеп жүрген нәстең не дегендей.
— Былай... Совет адамның әлеуметтiк сана-сезiмiнiң жетiлуi, толысуы жайында.
— Бұ не сонда? О да тарих па?
— Жоға. Мен бұ жолы философия саласынан қорғайын деп… — Бәйдеш қысыла
күлiмсiредi.
— Апырмай, ә? Пәлсәпә дейсiң бе? Сонда сен мына бiз туралы жазасың ба?
— Әрине.
— Сонда өмiрде iстемеген пәлесi жоқ мына менiң нем туралы жазасың? Менiң не
қылығымды үлгi етесiң?
— Мақтауға келгенде, жақсы нәрсе табылады ғой.
— Жөн, жөн. Олай болып жатса, осы ауылдан марапаттауға тұрарлық кiсiлердi
көптеп табасың. Дұр-рес, — деп, ол сәл үнсiз қалды. Сосын: — Мына құрдасың, — дедi
сөзiн жалғастырып, — өзiмiздiң Елекеннiң әбiрейi жақсы. Биыл Набат дейтiн күрiшшiсi
көп өнiм алам деп, әлден ауданды шулатып жатыр.
— Набат?
— Былтырғы бала ше? — дедi Елекеш Бәйдешке тесiле қарап.
— А-а? Сол ма? Дұрыс екен.
— Ойбай, күрiш еккенде...— Әбду жалт қарады. Iшке кiрiп келе жатқан Мылтықбай
мен Патшайымды көрiп, аяқ-қолын жинап ала қойды.
Осы кезде бүгiн күндiз Елекеш алдын ала бала жүгiртiп, құлаққағыс еткен парторг
Құлбаев, рабочком Мыңбаев, ауылсәбет Дәмегүл, мектеп директоры Жиени, сауда
бастығы Игiлiк тәрiздi ауылдың шөпке шығар кiсiлерi жамырай сәлем берiп, кiрiп келе
жатты.
11