Упрощенная HTML-версия
— Сосын, үлкен кiсiлер, сiздермен ақылдассам ба деп жүрген бiр шаруам бар едi, —
деп Елекеш сөздiң бетiн бiр бүйiрiнде жасырып жүрген ойына қарай бұра бердi.
Шалдардың назар аударып, тым-тырыс бола қалғанын көрiп, сөзiн әрман қарай
сабақтады. — Мына отырған бәрiмiз, түбiмiздi тексере келгенде, онша қашық емеспiз.
Ол өз алдына. Былай қарағанда, қашаннан аулымыз аралас, қойымыз қоралас
ағайынбыз. Қазақ түбi бiрге түртпейдi дейдi. Алтау ала болса, ауыздағы кетедi деген
және бар. Соның бәрiн кейде еске ала отырып, осы неге бiздiң аузымыз бiр болмайды
дейiм. Ақсақалдар, менiң мұным дұрыс па, жоқ па?
— Өте дұрыс.
— Оған не сөз бар.
— Жөн айтып отсың, — деп, шалдар өмiр бойы қыжылдаспағандай құнжыңдасты да
қалды.
— Ендеше неге осы бiз елдiк көрсетпеймiз, а? — дедi Елекеш сөзiн сабақтап. —
Мына басқа совхоздардан неше түрлi озат шығып жатыр. Ол өздерiне де,
шаруашылыққа да әбiрей дегендей. Солар немене бiзден артық па? Әлде олардың еккен
күрiшiнiң сабағына ерекше дән шыға ма? Ау, бәрi де өзiмiздей емес пе?
— Иә. Өзiмiздей.
— Ендеше, неге бiздiң арамыздан сондай озаттар шықпайды? — деп, Елекеш
шалдарға жағалай қарап шықты.
—Шығып жатса, қой деп отқан кiм бар?
— Мына Балғынбайдың күрiшi қалай екен?
— Күрiшi жақсы, — дедi Елекеш Балғынбайға бұрылып. — Бұл кiсiнiң еңбегi зор.
Абырой-атақты алатын ретi бар-ақ. Тек өзiмiздiң олақтығымыздан боп жүр.
— Сонда қарағым, кәйт дейсiң?
— Оның кәйт дерi жоқ, — Елекеш ойланды. Тоқшылық, Жеңiсбектерге бiр қарады.
— Ол үшiн ауыз бiршiлiк керек. Қалғаны өзiнен-өзi бола жатады.
— Ақсақалдар, — дедi Жұман қырылдап, — мына баланың айтып отқан сөзi
құлағыма жағады. Айналып келгенде астық деген үкiметке тапсырылатын нәсте қой.
Оны бөлiп тапсырды не, қосып тапсырды не, бiзге бәрi бiр емес пе? Еткен еңбегiңе
орай айлығыңды алсаң, сол жарамай ма? Сонда бәрi болады да қояды. Ниет бiр болса,
босағаға байланбайтын не нәсте ол?
Шалдар қобырласа бастады:
— Қарағым, оны өзiң бiлесiң де.
— Өзiңе пайдалы деген жағын қарастыр.
— Ендеше бәтуа осы болсын. Бiр жеңнен қол, бiр жаңадан бас шығарайық. Осы
әңгiме осы жерде қалсын. Әй, Күлжамаш, әкел ананы, — деп, Елекеш сыртқа қарай
дауыстады.
Күлжамаш бiр буат нәрсенi ортаға әкеп қойды.
— Ал, мынаны қомсынбай, игiлiктерiңе тұтыныңдар, — деп, Елекеш шалдардың
арқаларына бiр-бiрден шапан жауып, бәрiн ырза ғып тастады.
— Өмiрлi бол! Қатарыңның алды бол, — деп, шалдар арқа-жарқа болды да қалды.
Қонақтар тарағасын, Елекеш Набатқа Тоқшылықтың жұғыстық қып жүргенiн, оған
қызды қимайтынын ойлап, бiраз отырды. Бiрақ талақ құсап жабысып тұрған бiрдеме
бардай, кеуiлi ауыр тарта бередi. Бәрiн таразылай келе, сәтi түсiп жатса, Алматыдан бiр
пәтер алып қойған да терiс емес-ау деп, Бәйдешке бұрыла берiп едi, есiк сықыр ете
қалды. Iшкi Күлжамаш ендi:
— Адам құсап өзiмiзше бiр қауын жейiкшi.
Елекеш Күлжамашқа қарай берiп, көзiн тайдырып әкеттi. Келiншегiнiң қыртыс-
қыртыс жуан бұғағы терлеп, бырши бастаған екен.
22